Toevallig bezoek !

Leuk hè, die toevallig aangewaaide planten in de tuin, die op de juiste plek wortel schoten. Een kaardebol bijvoorbeeld, geeft hoogte waar u zich juist iets wenstte. Eén vingerhoedskruid liet u staan op een markante hoek, alle andere haalde u weg of werden elders uitgeplant. Teunisbloemen hebben neiging de tuin in een monocultuur om te toveren, maar deze nachtbloeiers laten zich gemakkelijk wieden. Als u er een paar laat staan in een donkere hoek, bloeien ze 's avonds als lichtjes in de duisternis. Het zijn tweejarigen die ik hier noem, hun eerste levensjaar bloeien ze niet, maar worden ze in één jaar gezaaid en geplant dan bloeien ze jaarlijks en lijken het wel vaste planten.

Stokrozen en muurbloemen, judaspenning en z'n geurende broertje, de damastbloem. De gele toorts, scharlei, vergeet-me-niet, en de bronzen venkel, engelwortel en de springbalsemien, het zijn allemaal tweejarigen. Stuk voor stuk eindeloze planten, die eigenlijk in geen één, natuurlijk-ogende, tuin mogen ontbreken. De laatste is wel een extreme woekeraar, maar gelukkig zijn z'n sappige stengels makkelijk uitrukbaar.

Als u de opsomming van bovenstaande namen té gewoon vindt, dan vertel ik u nu dat je ook met tweejarigen exclusief kunt gaan. De witte vingerhoedskruid, witte judaspenning en witte toorts zijn meer sophisticated dan de paarse en gele voorouders.

Jaarlijks terugkerende éénjarigen bestaan ook, zoals de bekende, zoetgeurende alyssum, die zich graag tussen de tegels uitzaait. Net zo'n dankbare 'tegelplaveier' en wat verfijnder is de Erigeron karvinskianus. Hij heeft een wit, lila fijngestraald bloemetje en in het Nederlands heet hij dan ook fijnstraal. De hoge Verbena bonariensis of patagonica wordt beschreven als vaste plant, maar in een strenge winter bevriest de moederplant beslist. De zaailingen nemen het dan over en komen in één seizoen tot volle wasdom. Hoog waaieren ze boven alle andere planten uit. De bloem heeft een gemene kleur paars met een klein oranje stipje, maar in de buurt van donkerrood (Persicaria amplexicaule 'Speciosum') of een hardroze éénjarige Malva, héél apart.

Momenteel genieten wij van de Cleome spinosa, of kattesnor, vroeger keek ik wat neer op deze éénjarige. Maar de bloem, eerlijk is eerlijk, is schitterend tegen de strak blauwe lucht en ook weer verkrijgbaar in exclusief wit. Een oude lieveling van mij is de gele papaver, of Meconopsis cambrica, een klein juweeltje en onmisbaar in de voorjaars-schaduwtuin. De lavatera, de cosmea, het slaapmutsje, de goudsbloem, de leeuwebek, juffertje in het groen, het zijn allemaal éénjarigen die jaarlijks terugkeren, als u een luie wieder bent tenminste.

Soms op plekken waar u ze beslist niet wilt en soms op een plek waar u altijd wel die ene plant zou willen, maar zo werkt het nu eenmaal niet in de natuur. De één- en tweejarigen verlevendigen het beplantingsplan dat u voor de tuin maakte en juist door die willekeurige plaatsbepaling zijn ze onmisbaar.