Natuurlijk tuinieren!

Als ik door een nieuwe wijk rijd, zie ik vooral keurig aangelegde kleurige bestratingen, met gestileerde boompjes en heggetjes. Veel natuurlijks is daar niet aan. Het zijn meer vormen waarmee de tuinen geplaveid zijn, om vooral maar niet hetzelfde als de buren te hebben. Veel straat en weinig groen, ik vraag me wel eens af waar de vogels, de vlinders, de bloemen en de bijen zijn.

Toch is er een hele groep mensen die niets moeten hebben van die kunstmatig ingerichte tuinruimte. Dit zijn liefhebbers van de natuur, die bewust kiezen voor inheemse struiken, zoals hazelaar, meidoorn, kornoelje, bottelrozen en andere prikstruiken waar vogels in nestelen, beschermd tegen de katten. Er is genoeg voor ze te eten, zoals rupsen en slakken. 's Morgens vroeg worden deze mensen gewekt door een merel of een zanglijster in hun eigen tuin.

In dit soort tuinen is meestal een composthoop waar de koffiefilters en de groenteschillen opgegooid worden. Het is een genot om daar dagelijks met het vuilnisemmertje naar toe te wandelen, via paadjes van recycled materiaal, zoals oude bakstenen of stoeptegels en langs stapelmuurtjes van gebroken puin. In zo'n tuin mogen bomen groeien en het blad blijven liggen in de winter, waarin egels nestelen. Van het snoeihout worden houtwalletjes gemaakt, want tropisch hardhout en geïmpregneerd hout is uit den boze, het is milieu-on-vriendelijk vervaardigd, en blijft vaak gifstoffen afgeven.

Een vijver hoort ook thuis in de natuurtuin, het is niet alleen een spiegelend watervlak, maar meer een biologisch evenwicht tussen planten en dieren, zoals salamanders, fluitende padden en kwakende kikkers. Het is zeker geen tuin zonder onderhoud. Hoewel de plantenkeuze wordt aangepast aan de grondsoort moet er ook gewied worden, om sommige planten niet te laten overheersen. Maar planten mogen zich uitzaaien, waardoor er opeens een vingerhoedskruid op een verrassende plek kan opdoemen.

Aan zo'n tuin ligt ook een ontwerp ten grondslag, want zonder vorm kan de natuurtuin een chaotische warboel lijken. Duidelijke vormen in de beplanting geven rust. Groenblijvende beplanting bijvoorbeeld houdt de tuin in de winter overeind. Een goed geplaatste Rhododendron-groep of boomklimop zijn planten die passen in de natuurtuin. Zelfs een (on)gesnoeide buxusstruik mag in de natuurtuin.

De winterbloeiende toverhazelaar of kornoelje zijn het kunstmatige geel van de Forsythia net even voor en geven een luchtige atmosfeer in de winter Botanische bolgewassen, zoals winterakonieten, sneeuwklokjes en blauwe scilla's prikken door het verdorde blad heen om het voorjaar aan te kondigen. Ze geven aan dat het tijd wordt om de tuin schoon en voorjaarsklaar te maken. Overal komen neuzen van de planten boven de grond en beginnen de knoppen aan de struiken te zwellen.

Het nieuwsgierig, rondhippende roodborstje is bij dat eerste tuinwerk een onmiskenbare bezoeker en voor de natuurtuinier een waar genot.

© Marjet Maks