Een bezoek aan het tuinarchitectuurpark 'Makeblijde' in Houten levert nu ook onder geïnteresseerde leken een aardig gesprek op over de tuin als kunstvorm. Onder vakgenoten wordt hierover al jaren gediscussieert en dan gaat het erover of een tuinontwerp maken een vorm van kunst of een ambachtelijk proces is. Er zijn veel tuinarchitecten die hun tuin zo bijzonder willen maken, dat ze zich op het kunstzinnige vlak bewegen.

De vraag is of hun opdrachtgever hier altijd zo blij mee is. Er zijn opdrachtgevers die willen zitten, spelen en leven in hun tuin en het moet er een beetje leuk uitzien, ze voelen meer voor een functionele leeftuin. Dan is er nog een grote groep plantenliefhebbers, die tuinen bezitten waarin de vormgeving minder belangrijk is, maar de rijkdom aan soorten planten des te meer. Ik zou willen stellen dat er drie stromingen binnen de tuinarchitectuur zijn: de kunsttuin, de ambachtelijke tuin en de plantentuin.

In het park 'Makeblijde' zijn hier mooie voorbeelden van te zien. Elf tuin -en landschapsarchitecten (in de toekomst worden dit er meer) hebben, voor een door hun zelf uitgekozen perceel een ontwerp gemaakt. Niet altijd een makkelijke opgave want de ontwerper was zijn eigen opdrachtgever. Maar er is op deze manier wel een prachtige dwarsdoorsnede ontstaan van wat Nederlandse tuinarchitectuur anno 2001 inhoudt.

De lay-out van het park is modern en heel Nederlands van opzet, geen Engelse landschapssfeer, of Franse barokvijvers, maar rechte paden doorkruisen akkers en boomgaarden, waarin de tuinen als kleine juweeltjes een eigen sfeer bepalen. De verschillende ontwerpers hebben situaties gecreëert waarin de bezoeker zich bewust wordt van zichzelf in de ruimte. Het resultaat is vaak heel verrassend en onverwacht. Er zijn tuinen bij die naar buiten gekeerd zijn, de ruimte van het park er om heen speelt dan mee in de tuin. Maar het merendeel van de tuinen is naar binnengekeerd. De tuin is omheind door een hoge zwarte palen wand, waarbinnen een oerwoud sfeer heerst. Of een ingegraven zeecontainer, omheind door hout en bamboe, eenmaal binnen wordt je geconfronteerd met een andere wereld, maar je moet niet claustrofobisch aangelegd zijn.

In de 'zen' tuin kan je mediteren, heel knap is er op de kleine oppervlakte van 72 m2 gespeeld met drie totaal verschillende sferen. Er is een terrastuin omgeven door hoge beukenhagen met kleurige bloemenvakken in fijn grind. Een spiegelverkeerd tuin en een tuin met een opgetilde border vol met donkerrood bloem en blad.  Een zakelijke tuin met een grote vijver en er is een klassieke bloementuin.

Mijn eigen tuin ligt er ook, niks bijzonders, dat wil zeggen niet het soort tuin dat meedoet in de discussie over de tuin als kunstvorm. Maar toen ik hem laatst terug zag, dacht ik zo zou ik het weer doen.

Een van de mooiste tuinen is geen tuin, maar meer een decor. Een houten plankier zweeft tussen grillige oude lindenstammetjes. Het enige dat ik mis is een mooie schaal of een ornament, die de verstilling wat leven in blaast. Nog dit jaar komen er drie nieuwe, totaal verschillende tuinen bij. Gaat dat zien, want een bezoekje aan Makeblijde is dik de moeite waard, niet alleen voor de tuinen ook het paviljoen, waar thee geschonken wordt, cursussen en bijeenkomsten gehouden worden.