De Euronische tuin!

Vanaf vandaag krijgen we ons pretpakket euros, wij hier met Juan Carlos en jullie daar met Beatrix als beeltenis. Ik ben benieuwd hoe snel al die 'ding flof bips' munten door elkaar gehusseld zijn. Terwijl ik zo zit te filosoferen over het één worden van Europa, vraag ik mij af wat dat gaat betekenen voor de tuin. Hoe zal de nieuwe Euronische tuin er uit gaan zien? Eurotisch of Neurotisch. Voorlopig zal het allemaal niet zo'n vaart lopen en zullen er wel een paar generaties overheen gaan. Bovendien blijft de inrichting van de  tuin ook erg afhankelijk van het klimaat.

In Finland bijvoorbeeld kan men slechts van mei tot september tuinieren, de rest van de tijd is de grond keihard bevroren. Geen tuinenland dus. Maar wat zijn die zilverwitte berken-stammen mooi, soms groeien ze tot aan de gevel van het huis. Daartussen zachte kussens van groen mos, schuine lichtbanen vallen tussen de rechte stammen, in de verte de glinstering van een meer.

In Spanje en Portugal is er ook geen sprake van zo'n prominente siertuin, zoals wij die in Nederland kennen. Maar dankzij de invloed van palmen en cacteeën en veel subtropische bloeiers kun je spreken van één grote tuin. Overgeleverd uit tijden van weleer zijn er nog schitterende voorbeelden van een rijk tuinverleden. Strakke, geometrische vormen in geschoren hagen en plantvakken. Kleurige tegeltableaus in muren en paden en we kunnen spreken van een bijzondere tuincultuur. Over Ierland kan ik kort zijn, want daar was ik nooit, maar van plaatjes ken ik de Ierse tuin in de vorm van grijze muren, behangen met rozen. Bloementuinen bij oude mansions, omzoomd door groene heuvels.

De huidige, Nederlandse tuin is enorm beïnvloed door de Engelse en in de jaren vijftig, zelfs de Deense tuin. Nou doen Engeland en Denemarken niet mee aan de 'ding flof bips' dus die landen slaan we over.
De Nederlandse particuliere tuin is niet zo makkelijk in een one-liner te vatten. Als ik in mijn herinnering graaf, zie ik houten schuttingen en bolbomen, maar ook prachtige parkachtige tuinen met oude bomen. Laten we zeggen dat de Nederlandse tuin  zelfbewust is in het zijn van mooi en lelijk.

Grappig is dat onze zuiderburen, de Belgen een heel andere tuinsmaak ontwikkeld hebben. Achter hoge blauwe coniferen liggen vaak staaltjes van tuinarchitectuur, waar kosten nog materialen gespaard werden. Soms kitsch, soms mooi en ingetogen, meestal vindingrijk en bijzonder. Als we verder naar het zuiden zakken komen we in Frankrijk, waar tuinen groots als het land zijn. Onherroepelijk denken we aan de baroktuinen van Versailles, met brede assen en lange vistas. De moderne particuliere tuin is verrassend modern of truttig. Modern als we naar voorbeelden kijken in het beroemde park van Citroën in Parijs. Truttig als we naar de keurige tuintjes kijken in de dorpjes op het land.

Italië is renaissance waar Frankrijk barok is. Kleinschalig en lieflijk, een duidelijke vormgeving hoort thuis in door mensenhanden gemaakte natuur. Ik herinner me de tuin bij Villa Gamberaia, nabij Florence als een juweel. Maar ook ultramoderne dakterrassen in Milaan, als waren we in een tuin. Verrassend anders is de Duitse tuin, veel romantischer en natuurlijker, eko und die grünen machen naturgärten. De aanleg is degelijk en van hoge kwaliteit, met stoere materialen zoals natuursteen en hout. Bloemenborders met grote  groepen planten in vernuftige ontwerpen.

De tuinen in de twee buurlanden Oostenrijk en Luxemburg hebben voor mij een hoog 'Sissy' gehalte. Ik herinner me in Oostenrijk Schloss Schönbrunn, een overzichtelijke, paleistuin met rechte paden en bloemenvakken, saai en eindeloos. En zo eindigen we dan in Griekenland, een land waarin ik geen tuin kan voorstellen. Het enige dat boven komt drijven zijn de uitgesleten treden in Knossos op Kreta en de zuilen van het Pantheon in Athene. Toch zullen de Grieken ook wat van hun tuin willen maken, want euro of niet, de tuin is van ons allemaal.